Học thuyết chăm sóc con người của Jean Watson (Human caring)13/08/2019

 HỌC THUYẾT CHĂM SÓC CON NGƯỜI

(HUMAN CARING- JEAN WATSON)

         Bà Jean Watson: sinh ngày 10/6/1940, West Virginia, Mỹ. Năm 1997, Bà mất 1 mắt trái, năm 1998 chống mất sau tai nạn, sau biến cố của cuộc sống bà đã nghiên cứu viết ra học thuyết vào năm 2005. Bà được vinh danh là huyền thoại sống. Bà là Giáo sư Điều dưỡng và Chủ tịch xuất sắc về Khoa học Chăm sóc tại Trung tâm Khoa học Y tế thuộc Đại học Colorado, thành viên của Học viện Điều dưỡng Hoa Kỳ, trưởng khoa Điều dưỡng tại Trung tâm Khoa học Y tế Đại học và Chủ tịch Liên đoàn Điều dưỡng Quốc gia, bằng đại học và sau đại học về Điều dưỡng và Điều dưỡng sức khỏe tâm thần và tiến sĩ về tâm lý giáo dục và tư vấn, 6 bằng tiến sĩ danh dự, ngoài ra Bà còn nghiên cứu trong lĩnh vực chăm sóc và mất mát của con người.

            Học thuyết chăm sóc con người của Jean Watson (Human caring): Học thuyết tập trung vào sự phát triển của hành vi con người thông qua quá trình tương tác giữa người với người

4 lĩnh vực

• Con người: mỗi người có những đặc điểm riêng, cần được chăm sóc, tôn trọng, thấu hiểu và hỗ trợ. 1 con người bao gồm: tinh thần-thể chất-tâm hồn

• Sức khỏe: là sự hòa hợp, thống nhất giữa tinh thần-thể chất-tâm hồn cũng như hòa hợp giữa bản thân với người khác và với tự nhiên.

• Môi trường/ xã hội: công việc chăm sóc tồn tại trong mọi xã hội. Thái độ chăm sóc không phải được di truyền từ người này sang người khác mà hình thành từ văn hóa nghề nghiệp trong môi trường chăm sóc.

• Điều dưỡng: là cung cấp sự chăm sóc, tương tác với người bệnh một cách chuyên nghiệp, thấu hiểu để phục hồi, nâng cao sức khỏe và phòng bệnh.

3 khái niệm chính

Mối quan hệ trong chăm sóc cá nhân (Transpersonal caring  relationship)

• Người chăm sóc phải tôn trọng nhu cầu, mong muốn, thói quen, tín ngưỡng của người bệnh. Chăm sóc bằng trái tim, nhấn mạnh chăm sóc toàn vẹn tinh thần- thể chất- tâm hồn.

Thời điểm chăm sóc (Caring occasion/Caring moment)

• Thời điểm người điều dưỡng và người bệnh gặp nhau và xảy ra quá trình giao tiếp để đưa ra những lựa chọn hay hành động chăm sóc. Mỗi người có một quan điểmsống , nền tảng phát triển riêng do đó khi giao tiếp cần tôn trọng lẫn nhau, cởi mở chia sẽ.

Mười yếu tố quan trọng (10 Carative Factors)

1. Điều dưỡng xây dựng những giá trị nhân đạo cho bản thân.
2. Tạo niềm tin và hy vọng.
3. Tập luyện để bản thân có được sự nhạy cảm
4. Thiết lập mối quan hệ giúp đỡ tin cậy
5. Thể hiện cảm xúc tích cực và tiêu cực
6. Sử dụng phương pháp giải quyết vấn đề một cách khoa học để đưa ra quyết định
7. Khuyến khích dạy và học giữa các cá nhân
8. Hỗ trợ, bảo vệ , điều chỉnh tinh thần, thể chất, văn hóa-xã hội, tâm hồn.
9. Hỗ trợ những nhu cầu cơ bản  của con người
10. Chấp nhận sự tồn tại của hiện tượng

Tài liệu tham khảo

1. Jean Watson's Human caring Theory Of Nursing. Burapha University, Thai Lan.

2. Nursing Theory: Human caring Theory. Fooyin University, Taiwan.

                                                                         Người viết: Nguyễn Thị Hồng Hạnh