Thông tin y học

BỎNG AXIT VÀ HÓA CHẤT19/03/2023

Bỏng do axit, kiềm hoặc hóa chất ăn da có thể rất nguy hiểm và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.

Gọi xe cấp cứu và yêu cầu trợ giúp khẩn cấp.

Sơ cứu ngay lập tức

Sau khi gọi xe cấp cứu để giúp ngăn ngừa thương tích nghiêm trọng do bỏng hóa chất:

-   Cố gắng loại bỏ cẩn thận hóa chất và quần áo bị nhiễm bẩn

-   Rửa sạch khu vực bị ảnh hưởng bằng càng nhiều nước sạch càng tốt

-   Loại bỏ hóa chất và quần áo bị ảnh hưởng

*Cố gắng loại bỏ hóa chất và quần áo bị ô nhiễm khỏi tiếp xúc với da và mắt, nhưng hãy cẩn thận không chạm vào hoặc làm lan hóa chất

*Sử dụng găng tay hoặc các vật liệu bảo vệ khác để che tay và nếu có thể, hãy cẩn thận cắt bỏ quần áo chẳng hạn như áo phông, thay vì kéo chúng qua đầu

* Không lau da vì điều này có thể lây lan ô nhiễm

*Nếu hóa chất khô, hãy chải nó ra khỏi da

-  Rửa liên tục bằng nước sạchrửa sạch vùng bị ảnh hưởng liên tục bằng nước sạch càng sớm càng tốt, cố gắng đảm bảo nước có thể chảy ra khỏi khu vực bị ảnh hưởng mà không đọng lại trên da chỉ sử dụng nước – không chà xát hoặc lau khu vực

-  Giữ điện thoại cho đến khi xe cứu thương đến và làm theo bất kỳ lời khuyên nào khác do người xử lý cuộc gọi 115  đưa ra để tránh bị thương thêm.

 

Điều trị tại bệnh viện

Điều trị ngay lập tức cho bỏng hóa chất tại bệnh viện bao gồm:

Tiếp tục rửa sạch chất ăn mòn bằng nước cho đến khi nó được loại bỏ hoàn toàn làm sạch vết bỏng và băng lại bằng băng thích hợp giảm đau tiêm phòng uốn ván nếu cần thiết

Phục hồi sau khi bị bỏng hóa chất

Bỏng nhẹ

Các vết bỏng nhẹ ảnh hưởng đến lớp da bên ngoài và một số lớp mô bên dưới thường lành lại khi được chăm sóc vết bỏng liên tục tốt, ít để lại sẹo.

Băng của bạn sẽ cần được kiểm tra và thay thường xuyên cho đến khi vết bỏng lành hẳn để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng.

Vết bỏng nặng

Nếu vết bỏng nghiêm trọng, bạn có thể được chuyển đến khoa bỏng chuyên khoa, có thể ở một bệnh viện khác. Bạn có thể ở lại bệnh viện trong một số ngày.

Bạn có thể cần phẫu thuật để loại bỏ vùng da bị cháy và thay thế bằng một phần da (ghép) lấy từ một phần khác của cơ thể. Xem kỹ thuật phẫu thuật thẩm mỹ để biết thêm thông tin.

Các vết bỏng nghiêm trọng hơn và sâu hơn có thể mất vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm để chữa lành hoàn toàn và thường để lại một số vết sẹo có thể nhìn thấy. Trong một số trường hợp, độ sâu và vị trí của vết bỏng cũng có thể dẫn đến các vấn đề như mất thị lực hoặc hạn chế sử dụng tay chân hoặc cơ bắp.

Hỗ trợ chuyên gia

Các nhóm chuyên gia về bỏng bao gồm các nhà trị liệu cơ năng, vật lý trị liệu và chuyên gia sức khỏe tâm thần có thể hỗ trợ bạn phục hồi. Đối với bỏng hóa chất ảnh hưởng đến mắt, bạn cũng có thể được bác sĩ chuyên khoa mắt đánh giá khẩn cấp để giúp giảm thiểu nguy cơ mất thị lực lâu dài.

:Thay đổi khuôn mặt cung cấp hỗ trợ cho những người có tình trạng hoặc chấn thương ảnh hưởng đến ngoại hình của họ

Các triệu chứng của bỏng hóa chất

Các dấu hiệu và triệu chứng của bỏng hóa chất còn tùy thuộc vào các nguyên nhân gây bỏng khác nhau. Cụ thể là:

Loại hóa chất được hít hoặc nuốt phải

Thời gian da tiếp xúc với hóa chất

Tình trạng da: có vết thương hở, vết cắt hay còn nguyên vẹn hi tiếp xúc với hóa chất

Vị trí tiếp xúc với hóa chất

Hóa chất thuộc dạng nào? (khí, lỏng hay rắn)

Số lượng và độ mạnh của loại hóa chất sử dụng

Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến khi bị bỏng hóa chất do axit:

Da chết hoặc cháy đen

Da bị kích ứng, mẩn đỏ, bỏng rát tại vùng tiếp xúc với hóa chất

Đau hoặc tê ở vùng bị ảnh hưởng

Thay đổi tầm nhìn, mất thị lực nếu hóa chất tiếp xúc với mắt

Các triệu chứng có thể xảy ra khi nạn nhân nuốt phải chất hóa học, bao gồm:

Nhức đầu, chóng mặt

Huyết áp giảm

Nhịp tim không ổn định

Tim ngừng đập hoặc bị nhồi máu cơ tim

Khó thở, ho

Co giật cơ bắp

Phòng chống sốc khi bị bỏng

Sốc do bị bỏng là trạng thái phản ứng toàn thân của cơ thể khi bị chấn thương bỏng với mức độ tổn thương mô lớn gây rối loạn bệnh lý như rối loạn hô hấp, suy sụp tuần hoàn, rối loạn cân bằng nước điện giải. Để phòng tránh sốc bỏng, bạn cần lưu ý những điều sau đây:

Đặt nạn nhân ở tư thế nằm, đồng thời động viên, an ủi người bị bỏng

Bổ sung nước cho nạn nhân vì lúc này họ đang rất khát, nhất là khi phải chuyển người bị bỏng đi xa. Lưu ý, chỉ cho nạn nhân uống nước khi họ còn tỉnh táo, không có sự xuất hiện của các chấn thương khác hoặc không bị nôn. Bạn nên cho người bị bỏng uống nước đường hoặc oresol.

Cho nạn nhân uống thuốc giảm đau aspirin. Tuy nhiên, nếu nghi ngờ nạn nhân có chấn thương bên trong thì tuyệt đối không cho uống thuốc giảm đau hay an thần mạnh.

Sau đó, chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế để chữa trị càng sớm càng tốt.

Tài liệu tham khảo

1. Sơ cứu khi bị bỏng hóa chất, https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/so-cuu-khi-bi-bong-hoa-chat/
2. Acid and chemical burns, https://www.nhs.uk/conditions/acid-and-chemical-burns/
3. Tổng hợp các dạng bỏng hóa chất, https://soyte.namdinh.gov.vn/home/hoat-dong-nganh/giao-duc-suc-khoe/tong-hop-cac-dang-bong-hoa-chat-2456

GIẢNG VIÊN: NGUYỄN THỊ LÊ