WHO phát động chiến dịch “Một cuộc đời, một lá gan” nhân Ngày Viêm gan Thế giới18/09/2023 10:21:41

Nhân ngày Viêm gan Thế giới, WHO kêu gọi tăng cường xét nghiệm và điều trị viêm gan siêu vi, cảnh báo rằng nếu xu hướng lây nhiễm vẫn tiếp tục thì tỷ lệ tử vong do căn bệnh này có thể còn cao hơn so với tỷ lệ tử vong do bệnh sốt rét, lao và HIV cộng lại vào năm 2040.

Viêm gan gây tổn thương gan và ung thư và giết chết hơn một triệu người mỗi năm. Trong 5 loại bệnh viêm gan, viêm gan B và C gây ra hầu hết bệnh tật và tử vong. Viêm gan C có thể chữa khỏi; tuy nhiên, chỉ có 21% số người nhiễm viêm gan C được chẩn đoán và chỉ 13% được điều trị khỏi bệnh. Chỉ 10% số người mắc bệnh viêm gan B mãn tính được chẩn đoán và chỉ 2% số người nhiễm bệnh được nhận thuốc cứu sống.

Với chủ đề “Một cuộc đời, một lá gan”, chiến dịch Ngày Viêm gan Thế giới của WHO nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ gan chống lại bệnh viêm gan để sống lâu và khỏe mạnh. Sức khỏe gan tốt cũng có lợi cho các cơ quan quan trọng khác – bao gồm tim, não và thận – những cơ quan phụ thuộc vào gan để hoạt động.

Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng Giám đốc WHO cho biết: “Hàng triệu người đang sống chung với bệnh viêm gan không được chẩn đoán và điều trị trên toàn thế giới, mặc dù chúng ta có những công cụ tốt hơn bao giờ hết để ngăn ngừa, chẩn đoán và điều trị bệnh này”. "WHO vẫn cam kết hỗ trợ các quốc gia mở rộng việc sử dụng các công cụ đó, bao gồm cả thuốc chữa bệnh ngày càng tiết kiệm chi phí, để cứu sống và chấm dứt bệnh viêm gan."

WHO sẽ chia sẻ hướng dẫn mới để theo dõi tiến bộ của các quốc gia trên con đường loại trừ bệnh viêm gan vào năm 2030 . Để giảm số ca nhiễm mới và tử vong do viêm gan B và C, các quốc gia phải: đảm bảo tiếp cận điều trị cho tất cả phụ nữ mang thai mắc bệnh viêm gan B, cung cấp vắc xin viêm gan B cho trẻ khi sinh, chẩn đoán 90% số người mắc bệnh viêm gan B và/hoặc viêm gan C và điều trị cho 80% số người được chẩn đoán mắc bệnh viêm gan. Họ cũng phải hành động để đảm bảo truyền máu tối ưu, tiêm an toàn và giảm thiểu tác hại. 

Tiêm chủng, xét nghiệm và điều trị – cơ hội quan trọng để bảo vệ gan khỏi bệnh viêm gan

Việc giảm tỷ lệ nhiễm viêm gan B ở trẻ em thông qua tiêm chủng là một biện pháp can thiệp quan trọng nhằm hạn chế tình trạng nhiễm viêm gan siêu vi nói chung. Mục tiêu về tỷ lệ mắc bệnh viêm gan B là mục tiêu sức khỏe duy nhất của Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) đã đạt được vào năm 2020 và đi đúng hướng đến năm 2030. Tuy nhiên, nhiều quốc gia ở Châu Phi không được tiếp cận với vắc xin viêm gan B liều sơ sinh. Việc Gavi khởi động lại Chiến lược đầu tư vắc xin 2018 gần đây - bao gồm vắc xin viêm gan B liều sơ sinh - sẽ khởi động lại các chương trình tiêm chủng cho trẻ sơ sinh ở Tây và Trung Phi, nơi tỷ lệ lây truyền viêm gan B từ mẹ sang con vẫn rất cao.

Để giúp loại bỏ sự lây truyền từ mẹ sang con, WHO khuyến cáo tất cả phụ nữ mang thai nên được xét nghiệm viêm gan B trong thai kỳ. Nếu dương tính, họ nên được điều trị và tiêm vắc xin cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, một báo cáo mới của WHO cho thấy trong số 64 quốc gia có chính sách, chỉ có 32 quốc gia báo cáo triển khai các hoạt động sàng lọc và quản lý viêm gan B tại các phòng khám thai.

Báo cáo cũng cho thấy trong số 103 quốc gia được báo cáo, 80% có chính sách sàng lọc và quản lý viêm gan B tại các phòng khám HIV, trong đó 65% thực hiện tương tự đối với viêm gan C. Tăng cường xét nghiệm và điều trị viêm gan trong các chương trình HIV sẽ bảo vệ người nhiễm HIV khỏi bệnh xơ gan và ung thư gan.

Sau nhiều năm tăng tỷ lệ điều trị, số người tiếp cận điều trị chữa khỏi bệnh viêm gan C đang chậm lại. WHO ủng hộ việc tận dụng việc giảm giá thuốc để đẩy nhanh tiến độ mở rộng điều trị. Một đợt thuốc điều trị viêm gan C kéo dài 12 tuần hiện có giá 60 đô la Mỹ cho các nước có thu nhập thấp, giảm so với chi phí ban đầu là hơn 90.000 đô la Mỹ khi lần đầu tiên được giới thiệu ở các nước có thu nhập cao. Điều trị viêm gan B tốn ít hơn 30 đô la Mỹ mỗi năm (2,4 đô la Mỹ mỗi tháng).

Đối với những người muốn duy trì sức khỏe gan, WHO khuyến nghị xét nghiệm viêm gan, điều trị nếu được chẩn đoán và tiêm vắc xin phòng bệnh viêm gan B. Giảm tiêu thụ rượu, đạt cân nặng khỏe mạnh và kiểm soát bệnh tiểu đường hoặc tăng huyết áp cũng có lợi cho sức khỏe gan. 

Nguồn: https://www.who.int/news/item/28-07-2023-who-launches--one-life--one-liver--campaign-on-world-hepatitis-day

Người dịch: Phạm Thị Huệ