Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT) là bệnh hô hấp phổ biến có thể phòng và điều trị được. Bệnh đặc trưng bởi các triệu chứng hô hấp dai dẳng và giới hạn luồng khí, là hậu quả của những bất thường của đường thở và/hoặc phế nang thường do phơi nhiễm với các phân tử hoặc khí độc hại, trong đó khói thuốc lá, thuốc lào là yếu tố nguy cơ chính, ô nhiễm không khí và khói chất đốt cũng là yếu tố nguy cơ quan trọng gây BPTNMT. (GOLD 2018)

COPD liên quan đến 2 bệnh: viêm phế quản mãn tính và khí phế thủng.

Viêm phế quản mãn tính: Viêm lan rộng đường thở với hẹp hoặc tắc đường thở, tăng sản xuất chất nhầy đờm và tím tái rõ rệt.

Khí phế thũng:  Dạng COPD nghiêm trọng nhất, đặc trưng bởi viêm tái phát gây tổn thương và cuối cùng phá hủy các thành phế nang để tạo ra các vệt hoặc túi khí lớn và phá vỡ phế quản khi hết hạn

Các dấu hiệu và triệu chứng của COPD

Các triệu chứng của COPD có thể khác nhau đối với mỗi người, nhưng các triệu chứng phổ biến là:

• Khó thở ngày càng tăng
• Ho thường xuyên (có và không có chất nhầy)
• Hơi thở tăng
• Khò khè
• Co thắt ở ngực

Nguyên nhân của COPD

• Thuốc lá (90% bị COPD khi hút thuốc lá)
• Bụi, khói, hóa chất nghề nghiệp (amoniac, amoniang, cacbon monoxide…)
• Thiếu alpha 1- antytrypsin
• Nguyên nhân bệnh tật khác: Huyết áp cao, cholesterol cao, bệnh tim, bệnh tiểu đường, loãng xương, phiền muộn, viêm khớp, chứng ngưng thở lúc ngủ, ung thư...

Chẩn đoán

Hô hấp ký là một xét nghiệm đơn giản, không xâm lấn được sử dụng để chẩn đoán COPD.

FEV1 và FVC. Người có tỷ lệ: FEV1/FVC <70%

Ai nên được xét nghiệm COPD ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, bạn có nguy cơ bị COPD .

Bất cứ ai có những điều sau đây nên được kiểm tra:

• Có tiền sử hút thuốc
• Tiếp xúc lâu dài với các chất gây ô nhiễm không khí (bao gồm ô nhiễm và khói thuốc phụ) 1
• Ho mãn tính có hoặc không có đờm
• Khò khè
• Khó thở đã trở nên tồi tệ hơn theo thời gian
• Không thể theo kịp những người bằng tuổi bạn

Người viết: Phan Thị Sương

Tài liệu tham khảo:

1. Bộ Y tế. Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị BPTNMT bản cập nhật 2018.
2. Understanding COPD. https://www.copdfoundation.org/What-is-COPD/Understanding-COPD/What-Causes-COPD.aspx