Tích hợp trí tuệ nhân tạo vào chăm sóc sức khỏe: Cơ hội và thách thức

Hiện nay, AI không chỉ dừng lại ở khả năng xử lý ngôn ngữ, nhận diện hình ảnh hay tạo nội dung, mà đã trở thành công cụ hỗ trợ thiết thực trong lĩnh vực y tế. Một trong những ứng dụng nổi bật là hỗ trợ phẫu thuật thông qua robot - AI chỉ dẫn. Với mô hình này, bác sĩ điều khiển các dụng cụ từ bảng điều khiển, trong khi AI đảm nhiệm việc nhận dạng hình ảnh, tích hợp dữ liệu và lập kế hoạch đường đi, giúp thao tác trở nên chính xác và an toàn hơn. 

TS Lê Văn Lợi, nguyên Viện trưởng Viện Tin học doanh nghiệp cho biết: AI còn được ứng dụng trong Chatbot tương tác với bệnh nhân, giúp kiểm tra triệu chứng, phân loại bệnh, trò chuyện hỗ trợ dựa trên liệu pháp nhận thức hành vi, theo dõi tâm trạng và nhắc nhở hàng ngày. AI cũng có thể tích hợp với thiết bị đeo để theo dõi chỉ số sức khỏe và thường kết nối dữ liệu cá nhân phục vụ khám chữa bệnh từ xa.

Trên thế giới, AI còn được sử dụng trong khám phá và phát triển thuốc mới, rút ngắn quá trình nghiên cứu từ nhiều năm xuống chỉ vài tháng, giúp tiết kiệm hàng tỷ USD chi phí.

Song song với cơ hội, việc ứng dụng AI trong y tế cũng gặp không ít khó khăn. Theo TS Lê Văn Lợi, có ba nhóm thách thức chính gồm:

Độ tin cậy của dữ liệu: AI đôi khi tạo ra thông tin có vẻ hợp lý nhưng thực tế lại không chính xác, tiềm ẩn rủi ro cho chẩn đoán và điều trị.

Trách nhiệm pháp lý: Câu hỏi đặt ra là “Ai sẽ chịu trách nhiệm cho quyết định dựa trên AI?” – một vấn đề chưa được khung pháp lý hiện tại giải quyết triệt để.

Hạ tầng công nghệ và bảo mật: Hệ thống y tế còn nhiều dữ liệu chưa đồng bộ, trong khi dữ liệu y tế cá nhân lại rất nhạy cảm, dễ bị rò rỉ. Việc tích hợp AI với các hệ thống công nghệ cũ cũng đầy phức tạp.

TS Lê Văn Lợi cũng khẳng định AI khó có thể thay thế hoàn toàn bác sĩ, y học không chỉ là dữ liệu mà trong chẩn đoán và điều trị còn cần sự thấu cảm, y đức và giao tiếp tinh tế mà AI chưa thể tái tạo. Trong các ca bệnh phức tạp, quyết định y khoa đòi hỏi trách nhiệm pháp lý và đạo đức từ con người, đặc biệt trong các tình huống sinh tử.

Ở góc độ quản lý, AI đang cho thấy nhiều giá trị khi tích hợp với hệ thống hồ sơ bệnh án điện tử (EMR) – một trong những nền tảng chuyển đổi số quan trọng tại các bệnh viện. Đại diện Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn chia sẻ: Việc chuyển đổi từ bệnh án giấy sang bệnh án điện tử (EMR) không chỉ là bước đi tất yếu trong chuyển đổi số y tế, mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực như:

- Giảm thủ tục hành chính: Bệnh án điện tử thay thế sổ sách giấy tờ cồng kềnh, giúp giảm đáng kể thời gian ghi chép của bác sĩ và điều dưỡng, qua đó dành nhiều thời gian hơn cho việc chăm sóc và điều trị bệnh nhân.

- Dữ liệu tập trung, dễ tra cứu: Tất cả thông tin khám, xét nghiệm, hình ảnh chẩn đoán và quá trình điều trị được lưu trữ đồng bộ, giúp bác sĩ dễ dàng truy cập và đối chiếu, tránh tình trạng thất lạc hồ sơ hay trùng lặp xét nghiệm.

- Hỗ trợ ra quyết định lâm sàng: Khi dữ liệu bệnh nhân được chuẩn hóa, AI có thể tích hợp vào hệ thống để phân tích, cảnh báo nguy cơ, gợi ý phác đồ điều trị cá thể hóa. Điều này giúp nâng cao độ chính xác trong chẩn đoán và điều trị.

- Tăng tính liên thông và theo dõi liên tục: Hồ sơ điện tử cho phép kết nối giữa các khoa trong bệnh viện, cũng như giữa các tuyến y tế khác nhau. Nhờ đó, bệnh nhân được theo dõi xuyên suốt quá trình điều trị mà không bị gián đoạn khi chuyển viện.

- Bảo mật và lưu trữ lâu dài: Dữ liệu bệnh án được mã hóa, lưu trữ an toàn, giảm nguy cơ rò rỉ hoặc thất lạc như bệnh án giấy. Đồng thời, bệnh án điện tử có thể lưu trữ nhiều năm mà không lo hỏng hóc.

Việc triển khai bệnh án điện tử không chỉ giúp giảm tải thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý, mà còn là nền tảng để tích hợp AI. Khi dữ liệu bệnh án được chuẩn hóa, AI có thể hỗ trợ bác sĩ phân tích tiền sử bệnh, gợi ý phác đồ điều trị cá thể hóa và theo dõi tuân thủ điều trị của bệnh nhân. Đây chính là chìa khóa để y tế tiến gần hơn tới mô hình chăm sóc thông minh, toàn diện và bền vững.

Kỹ sư Ngô Thanh Sơn, Giám đốc Novamed Việt Nam, chuyên gia công nghệ y tế khẳng định: Ứng dụng Trợ lý ảo AI đang được sử dụng rộng rãi, từ Chatbot y tế 24/7 hỗ trợ bệnh nhân uống thuốc, kiểm tra triệu chứng, cho tới truy xuất hồ sơ bệnh án để đưa ra lời khuyên dinh dưỡng, vận động chuyên biệt. Tuy nhiên, kết quả từ AI cần có sự kiểm chứng của các chuyên gia y tế.

Nguồn: Bộ Y tế

Sưu tầm: Trần Thị Thu Hương