CHẾ ĐỘ ĂN DASH TRONG PHÒNG NGỪA VÀ ĐIỀU TRỊ TĂNG HUYẾT ÁP

DASH là một chế độ ăn giúp phòng ngừa và điều trị cao huyết áp, hạ cholesterol máu.

Năm thứ 8 liên tiếp, Tổ chức US News & World Report xếp hạng Chế độ ăn DASH là chế độ ăn tổng thể tốt nhất trong 40 chế độ ăn được xem xét. Thông báo này được đưa ra ngay khi các nghiên cứu mới cho thấy rằng kết hợp chế độ ăn DASH, hoặc sử dụng thức ăn để giảm tình trạng tăng huyết áp, với chế độ ăn ít natri có thể làm giảm huyết áp bằng hoặc tốt hơn nhiều loại thuốc chống cao huyết áp.

     Với việc tập trung vào rau cải, trái cây, ngũ cốc, sữa ít chất béo và các protein nạc, DASH được cho là chế độ ăn uống "tốt nhất" và đứng thứ nhất trong danh mục "ăn uống lành mạnh" và "ngừa bệnh tim" năm nay.

     Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cao huyết áp là tình trạng mãn tính phổ biến nhất trên toàn thế giới. Đây là một yếu tố nguy cơ chính cho bệnh tim, ảnh hưởng đến 1 tỷ người, và chiếm 1 trong 8 ca tử vong mỗi năm.

     Các nhà nghiên cứu được tài trợ bởi Viện Tim, Phổi và Huyết học Quốc gia của NIH (National Heart, Lung, and Blood Institute - NHLBI) đã phát triển DASH để ngăn ngừa và điều trị bệnh huyết áp cao, nhưng chế độ ăn uống cũng đã chứng minh có hiệu quả cao trong việc làm giảm cholesterol máu.

     Thạc sĩ y khoa Janet de Jesus, chuyên gia dinh dưỡng và nhân viên chương trình tại Trung tâm Nghiên cứu Chuyển dịch và Triển khai Khoa học (Center for Translation Research and Implementation Science) của NHLBI cho biết: "Bảng xếp hạng cao nhất của DASH trong những năm qua đã cho thấy cách thức chế độ ăn kiêng được nhận và thông qua, không chỉ bởi các chuyên gia y tế mà còn bởi công chúng nói chung. Điều này đặc biệt đáng ghi nhận khi nghiên cứu mới nhấn mạnh đến hiệu quả giảm huyết áp đáng kể của việc giảm lượng natri kết hợp với chế độ ăn DASH."

     Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng những người theo chế độ ăn kiêng DASH có thể làm giảm huyết áp của họ một vài điểm chỉ trong hai tuần. Theo thời gian, huyết áp tâm thu của họ (số đầu trong việc đọc huyết áp) có thể giảm từ 8 đến 14 điểm, làm giảm đáng kể nguy cơ bệnh tim mạch.

    Cải thiện sức khỏe tốt hơn nếu DASH kết hợp với chế độ ăn kiêng thấp. Một nghiên cứu được tài trợ bởi NHLBI với hơn 400 người lớn bị tăng huyết áp, hoặc giai đoạn 1 cao huyết áp, cho thấy rằng sự kết hợp của chế độ ăn ít muối với DASH làm giảm đáng kể huyết áp tâm thu. Kết quả thật ấn tượng, theo Jesus. Nhìn chung, những người tham gia bắt đầu với chỉ số huyết áp cao nhất đã đạt được mức giảm lớn nhất.

     "Một khía cạnh thú vị của chế độ ăn kiêng DASH là tác dụng ở những người có huyết áp cao hoặc huyết áp cao hơn ở giai đoạn đầu, tương đương với thuốc chống tăng huyết áp", Bác sĩ Stephen Juraschek, trợ giảng tại Đại học Johns Hopkins, Baltimore, và một giảng viên y khoa tại Trường Y Harvard, Boston, và tác giả đầu tiên của nghiên cứu cho biết: "Kết quả của chúng tôi thêm vào bằng chứng rằng các can thiệp về chế độ ăn uống có thể hiệu quả như thuốc hạ huyết áp ở những người có nguy cơ cao đối với huyết áp cao và nên là một phương pháp điều trị hàng đầu thường lệ cho những người như vậy"

    DASH không phải là chế độ ăn kiêng, mà là một kế hoạch ăn uống lành mạnh có hỗ trợ thay đổi lối sống lâu dài. Nó có ít chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và cholesterol. Nó nhấn mạnh các loại trái cây, rau cải và các thực phẩm từ sữa ít béo, bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, thịt gia cầm, cá, thịt nạc, đậu và các loại hạt. Nó giàu kali, canxi, và magiê, cũng như protein và chất xơ. Tuy nhiên, nó đòi hỏi phải giảm lượng thịt đỏ có chất béo cao, đồ ngọt và đồ uống ngọt.

     Chế độ ăn uống DASH là một trong 38 chế độ ăn uống được xem xét và ghi bởi nhóm các chuyên gia y tế của Báo Hoa Kỳ và Báo cáo của Thế giới. Để nhận được xếp hạng hàng đầu, chế độ ăn uống phải tương đối dễ thực hiện, bổ dưỡng, an toàn, hiệu quả để giảm cân và bảo vệ chống lại bệnh tiểu đường và bệnh tim.

     Các khuyến cáo của DASH được đưa ra trên tám nhóm thực phẩm. Nếu bạn cần, hãy tham khảo:

TLTK: 1. DASH Eating Plan. 2017. National Institute on Aging

         2. Diet helps people prevent and treat high blood pressure, lower blood cholesterol. 2018. National Heart, Lung, and Blood Institute 

                                                                                                                                                         Người viết: Phan Thị Hằng