CHĂM SÓC GIẢM NHẸ CHO NGƯỜI BỆNH UNG THƯ11/11/2017

Chăm sóc giảm nhẹ là gì?

Theo tổ chức y tế thế giới chăm sóc giảm nhẹ là để cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh có một căn bệnh nghiêm trọng hoặc đe dọa đến mạng sống, chẳng hạn như ung thư. Mục tiêu của chăm sóc giảm nhẹ là để ngăn ngừa hoặc điều trị, càng sớm càng tốt, các triệu chứng và các phản ứng phụ của bệnh và cách chữa trị của nó, ngoài ra còn các vấn đề tâm lý, xã hội và tinh thần liên quan. Mục tiêu của chăm sóc giảm nhẹ không phải là để chữa bệnh. Chăm sóc giảm nhẹ còn được gọi là chăm sóc thoải mái, chăm sóc hỗ trợ và quản lý triệu chứng.

Khi nào thì chăm sóc giảm nhẹ được tiến hành?

Chăm sóc giảm nhẹ được thực hiện trong suốt các giai đoạn của người bệnh ung thư hay các bệnh đe dọa tính mạng khác. Nên bắt đầu từ khi được chẩn đoán và tiếp tục đến kết thúc cuộc đời.

Ai có thể tham gia chăm sóc giảm nhẹ?

Bất kỳ chuyên gia y tế nào cũng có thể cung cấp dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ bằng cách giải quyết các phản ứng phụ và các vấn đề về tình cảm của người bệnh ung thư. Một chuyên viên chăm sóc giảm nhẹ là một chuyên viên y tế chuyên về điều trị các triệu chứng, các phản ứng phụ và các vấn đề cảm xúc mà người bệnh gặp phải. Mục đích là để duy trì chất lượng cuộc sống tốt nhất.

Thông thường, các chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ hoạt động như một phần của một nhóm đa ngành để phối hợp chăm sóc. Nhóm chăm sóc giảm nhẹ này có thể gồm các bác sĩ, y tá, chuyên gia về chế độ ăn kiêng, dược sĩ và nhân viên xã hội. Nhiều nhóm bao gồm các nhà tâm lý học hoặc một nhà tuyên giáo viện. Các chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ cũng có thể đưa ra khuyến nghị cho các bác sĩ chăm sóc ban đầu về việc quản lý đau và các triệu chứng khác. 

Những vấn đề nào được giải quyết trong chăm sóc giảm nhẹ?

Chăm sóc giảm nhẹ có thể giải quyết rất nhiều vấn đề, lồng ghép các nhu cầu cụ thể của từng cá nhân vào chăm sóc. Các phản ứng thể chất và tinh thần của người bệnh và cách điều trị của nó có thể rất khác nhau từ người này sang người khác. Ví dụ, sự khác biệt về tuổi tác, nền tảng văn hoá, hoặc các hệ thống hỗ trợ có thể dẫn đến các nhu cầu chăm sóc giảm nhẹ rất khác nhau.

 Chăm sóc giảm nhẹ toàn diện sẽ tính đến các vấn đề sau cho mỗi người bệnh:

• Vật lý:  Các triệu chứng cơ thể thường gặp gồm đau, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, nôn mửa, thở dốc, và mất ngủ. Nhiều người trong số này có thể được giảm bớt bằng thuốc hoặc bằng cách sử dụng các phương pháp khác, chẳng hạn như liệu pháp dinh dưỡng, vật lí trị liệu, hoặc kỹ thuật thở sâu. Ngoài ra, hóa trị liệu, xạ trị, hoặc phẩu thuật có thể được sử dụng để co lại các khối u gây đau và các vấn đề khác.
• Cảm xúc và cách đối phó:  Các chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ có thể cung cấp nguồn lực để giúp người bệnh và gia đình đối phó với những cảm xúc đi kèm với chẩn đoán ung thư và điều trị ung thư. Trầm cảm, lo lắng, và sợ hãi là một số trong những mối quan tâm có thể được giải quyết thông qua chăm sóc giảm nhẹ. Các chuyên gia có thể cung cấp tư vấn, giới thiệu các nhóm hỗ trợ, tổ chức các cuộc họp gia đình, hoặc giới thiệu đến các chuyên gia chăm sóc sức khoẻ tâm thần.
• Cuộc sống: Người bệnh ung thư có thể có những lo ngại về tài chính và pháp lý, các câu hỏi về bảo hiểm, những quan tâm về việc làm...  Để giảm bớt gánh nặng, nhóm chăm sóc giảm nhẹ có thể giúp điều phối các dịch vụ thích hợp. Ví dụ, nhóm có thể hướng người bệnh và gia đình tới các nguồn có thể giúp tư vấn tài chính, hiểu các mẫu đơn y tế hoặc tư vấn pháp luật, hoặc xác định các nguồn lực của địa phương và quốc gia, chẳng hạn như các cơ quan vận chuyển hoặc nhà ở. 
  • Tinh thần:  Với chẩn đoán ung thư, người bệnh và gia đình thường nhìn sâu hơn về ý nghĩa trong cuộc sống của họ. Một số người, căn bệnh này mang lại cho họ nhiều niềm tin hơn, trong khi những người khác lại đặt câu hỏi về đức tin của họ khi họ cố gắng tìm hiểu tại sao ung thư lại xảy ra với họ. Một chuyên gia về chăm sóc giảm nhẹ có thể giúp mọi người khám phá niềm tin và giá trị của họ để họ có thể tìm thấy một cảm giác bình an hoặc đạt được một điểm chấp nhận về tình hình của họ.
    Người bệnh ung thư được chăm sóc giảm nhẹ ở đâu?

Các trung tâm và bệnh viện ung thư thường có những chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ về nhân viên. Họ cũng có thể có một nhóm chăm sóc giảm nhẹ theo dõi và theo dõi các nhu cầu của người bệnh và gia đình. Trung tâm Ung thư cũng có thể có các chương trình hoặc phòng khám giải quyết các vấn đề chăm sóc giảm nhẹ cụ thể, như quản lý đau, hoạt động tình dục, hoặc các vấn đề tâm lý xã hội.

Một người bệnh cũng có thể được chăm sóc giảm nhẹ ở nhà, dưới sự chăm sóc của bác sĩ hoặc qua nhà tế bần, hoặc tại một cơ sở chăm sóc lâu dài.

Một thành viên trong gia đình có thể được chăm sóc giảm nhẹ không?

Vâng. Các thành viên trong gia đình là một phần quan trọng trong việc chăm sóc bệnh ung thư, và, giống như người bệnh, họ có một số nhu cầu thay đổi. Thông thường, các thành viên trong gia đình cảm thấy bị áp đảo bởi những trách nhiệm được đặt lên họ. Nhiều người cảm thấy khó khăn trong việc chăm sóc người thân đang ốm trong khi cố gắng giải quyết các nghĩa vụ khác, chẳng hạn như làm việc và chăm sóc các thành viên khác trong gia đình. Các vấn đề khác có thể làm tăng căng thẳng, bao gồm sự không chắc chắn về làm thế nào để giúp người thân trong tình huống y tế, sự hỗ trợ xã hội không đầy đủ, và những cảm xúc như lo lắng và sợ hãi. Những thách thức này có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ của họ. Chăm sóc giảm nhẹ có thể giúp gia đình và bạn bè đối phó với những vấn đề này và cung cấp cho họ sự hỗ trợ họ cần.

Chăm sóc giảm nhẹ được thực hiện như thế nào vào cuối cuộc đời?

Chuyển đổi từ điều trị sang chăm sóc cuối cùng là một phần quan trọng trong chăm sóc giảm nhẹ. Một nhóm chăm sóc giảm nhẹ có thể giúp người bệnh và người thân của họ chuẩn bị cho những thay đổi thể chất có thể xảy ra gần cuối đời và giải quyết việc quản lý triệu chứng thích hợp cho giai đoạn chăm sóc này. Nhóm cũng có thể giúp người bệnh đối phó với những suy nghĩ khác nhau và các vấn đề cảm xúc phát sinh, như lo lắng về việc để lại những người thân yêu phía sau, về tài sản của họ và các mối quan hệ, chấm dứt cuộc sống của họ. Ngoài ra, chăm sóc giảm nhẹ có thể hỗ trợ các thành viên trong gia đình và những người thân yêu về tình cảm và với các vấn đề như khi nào cần kết thúc trị liệu điều trị ung thư, tư vấn tan lễ …

                                                                                                                                            NGƯỜI VIẾT: GV. NGUYỄN THỊ THÚY

Tài liệu tham khảo:

1. Ung thư học đại cương, Học viện Quân Y, NXBQĐND, 2010

2. Chăm sóc giảm nhẹ mục tiêu và chương trình. Tài liệu tập huấn của Bộ Y tế và WHO, 2008.

3. WHO-  Definition of Palliative Care