Chứng say tàu xe16/12/2019

 Một số người có thể đọc sách báo khi đang di chuyển bằng xe ô tô, tàu hay máy bay. Tuy nhiên, một số người thì không. Có khoảng một phần ba dân số gặp phải triệu chứng buồn nôn, nôn khi họ đọc sách trong khi di chuyển trên ô tô, trên tàu thuyền hoặc trên máy bay. Hiện các nhà khoa học cũng chưa thể giải thích rõ nguyên nhân tại sao xảy ra hiện tượng này. Giải thích phổ biến nhất cho việc này là do sự sai lệch tín hiệu giữa các giác quan. Khi di chuyển bằng ô tô, cơ thể chúng ta nhận được hai thông tin rất khác nhau. Mắt chúng ta đang nhìn thấy bên trong xe dường như không hề chuyển động. Trong khi đó, tai chúng ta lại thông báo với não bộ rằng chúng ta đang di chuyển. Tai có một chức năng quan trọng khác ngoài nghe. Một nhóm cấu trúc nằm sâu bên trong tai được biết đến là hệ thống tiền đình. Bộ phần này mang lại cho chúng ta cảm nhận về sự cân bằng và chuyển động. Bên trong đó, có ba ống nhỏ hình bán nguyệt có khả năng cảm nhận được chuyển động xoay. Và còn có hai khối mảnh như sợi tóc chứa đầy dịch lỏng. Khi chúng ta di chuyển, khối chất lỏng thay đổi và kích thích các sợi lông, từ đó báo cho não bộ biết chúng ta đang chuyển động theo phương ngang hay dọc. Kết hợp những điều này, cơ thể chúng ta có thể cảm nhận được hướng chuyển động, tốc độ chuyển động và góc của chuyển động. Vậy nên, khi đang ở trong ô tô, hệ thống tiền đình cảm nhận đúng về chuyển động của chúng ta, nhưng mắt chúng ta lại không thấy vậy, đặc biệt là khi chúng ta đang dán mắt vào trang sách. Cũng có thể xảy ra chuyện ngược lại, khi đang ngồi yên trong rạp chiếu phim và camera tạo những chuyển động nhanh trên màn ảnh rộng. Trong trường hợp này, mắt chúng ta lại nghĩ răng cơ thể đang chuyển động trong khi tai ta lại biết rằng mình đang ngồi im. Vì vậy, một số người cũng có cảm giác say tàu xe ngay cả khi đi xem phim tại rạp. Hiện tượng say tàu xe là một vấn đề đặc biệt nghiêm trọng đối với các nhà du hành bị phóng mạnh vào không gian với vận tốc cực nhanh.

Các nhà khoa học cũng chưa thể giải thích rõ tại sao sự sai lệch thông tin này lại gây ra những triệu chứng như vậy. Cũng chưa thể giải thích tại sao nữ giới dễ bị say tàu xe hơn nam giới. Có một giả thuyết cho rằng nguyên nhân có thể do khi di chuyển bằng xe, tàu hay máy bay, cơ thể khó có thể duy trì được tư thế tự nhiên.

Chúng ta đã biết một số phương pháp giúp hạn chế say tàu xe như nhìn xa về phía đường chân trời, nhai kẹo cao su, ngậm gừng, ngửi vỏ cam quýt, uống thuốc chống say xe. Tuy nhiên, không có phương pháp nào là tuyệt đối chắc chắn ngăn chống được chứng say tàu xe. Say tàu xe vẫn còn là một trong những vấn đề nghe có vẻ đơn giản nhưng chúng ta vẫn còn hiểu biết rất ít về nó. Vì vậy, cần những nghiên cứu mới, chính xác để giải thích hiện tượng say tàu xe cũng như tìm ra giải pháp chắc chắn ngăn chặn hiện tượng này.

Người viết: Trương Thị Bé Em

Nguồn: https://www.uspharmacist.com/article/understanding-motion-sickness