Cháy nắng và sức khỏe da liễu17/10/2022

     Cháy nắng là tình trạng tổn thương da theo nhiều hình thức khác nhau. Sự nguy hiểm vượt xa ngoài những cơn đau bỏng rát, mẩn đỏ và khó chịu trong thời gian ngắn, bởi vì sau khi vết cháy nắng mất đi, tổn thương lâu dài vẫn còn.Cháy nắng làm tăng tốc độ lão hóa da và là nguyên nhân hàng đầu trong phần lớn các trường hợp ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và u hắc tố, dạng ung thư da nguy hiểm nhất.Cháy nắng là một tin xấu, nhưng tin tốt là nó hoàn toàn có thể ngăn ngừa được. 

    Cháy nắng là một phản ứng viêm do bức xạ tia cực tím (UV) gây hại cho các lớp ngoài cùng của da. Trung tâm của tất cả là melanin, một sắc tố mang lại màu sắc cho làn da của bạn và bảo vệ nó chống lại tia nắng mặt trời. Melanin hoạt động bằng cách làm tối đi ánh nắng mặt trời không được bảo vệ của bạn - Da phơi sáng. Lượng melanin bạn sản xuất được xác định bởi di truyền, đó là lý do tại sao một số người bị cháy nắng trong khi những người khác rám nắng. Cả hai đều là dấu hiệu của tổn thương tế bào trên da. Đối với những người có ít melanin, việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời kéo dài không được bảo vệ có thể gây ra các tế bào da trở nên đỏ, sưng và đau, còn được gọi là cháy nắng.Sau khi bị cháy nắng, da của bạn có thể bắt đầu bong tróc, đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đang cố gắng loại bỏ các tế bào bị tổn thương.

     Một số người dễ bị cháy nắng hơn: Loại da quyết định mức độ nhạy cảm của bạn; những người có làn da trắng có nguy cơ cao nhất. Ngay cả khi không bị bỏng, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng làm tăng nguy cơ ung thư da. Ngay cả khi bạn là người da rám nắng hoặc loại da của bạn ngăm đen và da của bạn không ửng đỏ, ánh nắng mặt trời có thể gây tổn thương tế bào dẫn đến ung thư.Chỉ số UV là một yếu tố: Ánh nắng mặt trời thay đổi về cường độ theo mùa, thời gian trong ngày và vị trí địa lý. Chỉ số UV cao có nghĩa là làn da không được bảo vệ sẽ bị bỏng nhanh hơn hoặc nghiêm trọng hơn. Hãy cẩn thận, đặc biệt là khi ánh nắng mặt trời mạnh nhất. Chỉ số này là thấp, rủi ro vẫn còn. Hãy tự bảo vệ mình mỗi ngày trong năm.Bạn có thể bị bỏng vào một ngày u ám: Hãy cẩn thận ngay cả khi mặt trời không chiếu sáng. Có tới 80% tia UV có thể xuyên qua các đám mây. Dù nhẹ đến đâu, mỗi vết bỏng đều là dấu hiệu cho thấy làn da của bạn đang bị tổn thương, có thể dẫn đến lão hóa sớm và ung thư da.

     Cháy nắng lặp đi lặp lại làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Đối với những người có làn da trắng, đặc biệt là những người có khuynh hướng di truyền, cháy nắng đóng một vai trò rõ ràng trong việc phát triển khối u ác tính. Nghiên cứu cho thấy tia UV làm tổn thương da cũng có thể làm thay đổi gen ức chế khối u, khiến các tế bào bị thương ít có cơ hội hơn để sửa chữa trước khi tiến triển thành ung thư.Những người làm việc hoặc chơi thể thao ngoài trời có nguy cơ bị cháy nắng thường xuyên dẫn đến ung thư da.Ngay cả một vết cháy nắng phồng rộp ở thời thơ ấu hoặc thanh thiếu niên cũng làm tăng gấp đôi nguy cơ phát triển khối u ác tính sau này trong cuộc đời.Da bị tổn thương tích tụ theo thời gian, bắt đầu từ vết cháy nắng đầu tiên của bạn. Bạn càng bị bỏng nhiều, nguy cơ ung thư da càng cao. Các tổn thương do tia UV tiếp theo có thể xảy ra ngay cả khi không có vết bỏng rõ ràng.Năm lần cháy nắng trở lên làm tăng gấp đôi nguy cơ phát triển khối u ác tính có khả năng gây chết ngườiThật dễ dàng để giảm nguy cơ ung thư da của bạn bằng cách thực hành an toàn với ánh nắng mặt trời.

TLTK: Sunburn - The Skin Cancer Foundation

                                                                                                             NGƯỜI VIẾT: NGUYỄN DIỆU HẰNG